تبادل
لینک هوشمند
كتابشناسی
كتابشناسی یا كتابنامه معادل واژه انگلیسی بیبلیوگرافی و به معنی تشریح، تفسیر، توصیف، و بررسی كتاب است. پیشینه این اصطلاح كه ریشه یونانی دارد تقریبآ به 2500 سال پیش می‌رسد .
كتابشناسی از منابع مرجع ردیف دوم است و به مجموعه اطلاعات كتابشناختی (نام نویسنده، عنوان، مترجم، محل انتشار، ناشر، تاریخ انتشار، تعداد صفحات یا قیمت كتاب) آثار چاپی، غیرچاپی، و نسخه‌های خطی و گاه تحلیلی اطلاق می‌شود و با نظم خاصی به قصد استناد و ارائه اطلاعات تهیه می‌گردد.
كتابشناسی صورت یا سیاهه‌ای منظم از آثار مكتوب یك نویسنده و یا یك موضوع خاص است كه دارای یك یا بیش از یك ویژگی مشترك است مانند زبان، شكل، زمان انتشار، و جز آن.
ون هوزن و والتر كتابشناسی را "علم" و در معنای وسیع "علم كتاب‌ها" تعریف كرده‌اند. نظیر چنین اطلاقی را در میان آثار محققان عرب نیز می‌توان یافت؛ آنان كتابشناسی را به "علم‌الكتب" تعبیر كرده‌اند. اِسدیل و كلاپ كتابشناسی را دارای دو بُعد علمی و فنی می‌دانند. كلاپ معتقد است كتابشناسی از نظر علمی پیكره‌ای منتظم از دانش بشری است كه به كتاب‌ها از تمام جهات و جوانب می‌نگرد (خواه به‌عنوان واحدهای فیزیكی و خواه وسیله‌ای برای انتقال افكار و عقاید). از بُعد فنی نیز كتابشناسی شامل مجموعه فعالیت‌هایی است كه به گردآوری، تنظیم، و ارائه اطلاعاتی درباره كتاب‌ها منجر می‌شود.
درگذشته، كتابشناسی را مترادف با فهرست می‌دانستند، اما امروزه فهرست به سیاهه‌ای از نام و مشخصات مواد كتابی یا غیركتابی مجموعه یك یا چند كتابخانه گفته می‌شود، در حالی كه كتابشناسی مجموعه كتابخانه خاصی را مدنظر ندارد.
رانگاناتان* سندپردازی را مترادف با كتابشناسی می‌داند، با این توضیح كه وظیفه تحلیل جزئیات مطالب مندرج در مقالات، نشریات، تنظیم كتابشناسی‌ها، خدمات مرجع، و تكثیر ماشینی مطالب مورد نیاز خوانندگان را در حوزه فعالیت سندپردازی شناخته است. وی تهیه كتابشناسی‌ها را یكی از خدمات سندپردازی می‌داند.
در عصر حاضر، حجم انتشارات به‌صورت‌های گوناگون، به‌حدی است كه برای پژوهشگران دستیابی به منابع مورد نیاز بدون بهره‌گیری از منابعی نظیر كتابشناسی‌ها، نامحتمل و چه بسا غیرممكن است. از این‌رو، كتابشناسی‌ها از ابزار مهم تحقیق، و كلید پژوهش‌های علمی محسوب می‌شوند.
نظرات شما عزیزان:
